Şebnem TURHAN
Türkiye piyasaları, bir yandan global piyasalara paralel ABD seçimlerinde Biden-Trump çekişmesinin istikametine nazaran hareket ederken bir yandan da TL’deki ağır bedel kaybı başta olmak üzere kendi iç sorunları doğrultusunda da fiyatlamaya maruz kalıyor. Dolar dün 8.45 lira ile seçim öncesi fiyatlamasına geri döndü lakin hala daha epey yüksek bir düzeyde. Evvelki gün açıklanan gerçek efektif döviz kuru da 60.66’ya inerek tarihi en düşük düzeyine geldi. Merkez Bankası ise üç gün üst üste yaptığı ataklara iki gündür orta vermiş durumda. Buna karşın yüklü ortalama fonlama maliyeti yüzde 14,07’ye çıktı. Fonlama maliyeti yüzde 10,25 olan siyaset faizinde artış olmadan en yüksek geç likidite penceresi olan yüzde 14,75’e kadar çıkarılabiliyor. Bu Merkez Bankası’nın çok da alanı kalmadığını yalnızca 680 baz puanlık bir sıkılaştırma yapabileceğini gösteriyor. Analistler bu noktada ikiye ayrılmış durumda. Kimi analistler 15 gün sonra 19 Kasım’da yapılacak Para Siyaseti Şurası toplantısını beklemeden Merkez Bankası’nın faiz artıracağını düşünürken kimi analistler de 19 Kasım’ın bekleneceği görüşünde. Lakin ortaklaşılan bir nokta var ki o da siyaset faizinin en az yüzde 15’e çıkarılması muhtaçlığı.
Sadeleşme ve tek faize dönüş
Pekala bundan sonra ne olacak? Birtakım analistler Merkez Bankası’nın 15 gün beklememesi ve bugün yarın inanılmaz bir PPK kararı alıp siyaset faizini yüzde 15’e çıkarması gerektiğini belirtiyor. En az 475 baz puanlık bir artış gereksinimi olduğuna dikkat çeken analistler daha yüksek oranların da piyasada şok tesiri yaratarak TL’deki bedel karını hızlandırabile
ceğini lisana getiriyor. Böylelikle GLP faizinin de yüzde 19,5 düzeylerine kadar çıkacağını vurgulayan analistler, Merkez Bankası’nın öncelikle siyaset faizinden fonlama yapmaya geçmesine sert hareketlerde ise geniş alan yaratan GLP’ye fonlamanın kaydırılabileceğine işaret ediyor. Yani evvel sadeleşme ve tek faize geri dönülmesi vurgusu yapan analistler Merkez Bankası’nın kredibilitesinin de artacağını vurguluyor.
TL ile ilgili algı olumluya dönemedi
Kimi analistler ise 19 Kasım’ın bekleneceği görüşünde. Garanti Yatırım’ın sabah bülteninde Koordinatör Tufan Cömert, TCMB’nin kurdaki artışı dizginlemek üzere likidite kanallarında yaptığı sıkılaştırma ile şu anda finansal sisteme sağlanan likidite maliyetinin yüzde 13,99’a ulaştığını hatırlatarak, “Bu oran temmuzda yüzde 7,40’a kadar düşmüştü. Yani neredeyse 2 kat artmış bir maliyetten bahsediyoruz. Geldiğimiz noktada, ABD’yi, jeopolitik mevzuları bir tarafa bırakırsak şöyle teknik bir dert var: TCMB’nin tüm fonlamayı geç likidite penceresine kaydırması ile (GLP) fonlama maliyetinin çıkabileceği azami düzey yüzde 14,75. Yani burada gidilebilecek yol bitmek üzere” dedi. Cömert, ağır haber akışı nedeniyle TL’nin oynaklığının arttığını, düzey olarak da tepenin çok uzağında olunmadığını kaydederek “Piyasalardaki algı hala olumluya dönebilmiş değil. Piyasada kimi günler TCMB’nin orta toplantıya gidip faiz artıracağı tarafında söylentiler dolaşmaya başlıyor. Bu üzerinde spekülasyon yapılabilecek bir mevzu değil, lakin diyelim ki kur artmaya devam ediyor ve bu artış makro istikrarı iyice tehdit eder hale geldi, bu durumda faiz artışı söylentisine bel bağlamak yerine şöyle bir yol haritası beklemek daha manalı geliyor” dedi ve adımları şöyle aktardı:
Tüm fonlama GLP’ye kaydırılabilir
Tüm fonlama GLP’ye kaydırılır, fonlamanın bir müddet burada seyretmesi, likiditenin iyice sıkıştırılması ile TL mevduat/repo/depo faizlerinin biraz daha yükselmesi beklenir.
Yakın vakitte esnetilmiş olan swap kısıtlamaları tekrar sertleştirilir.
Buna karşın TL’deki oynaklık sürer, paha kaybı durmaz ise fakat o vakit faiz artışı düşünülecektir.
İki görüş yalnızca faiz kanalında atılan adımların yetmeyeceğini de vurguluyor. Öncelikle yerli yatırımcı için TL’nin cazibesinin artırılması da kural. Bunun için en az yüzde 18-20 civarında bir TL mevduat faizi verilmesi tüm TL mevduatı vadeleri için stopaj oranlarının sıfırlanması analistlerin öne çıkardığı siyaset adımları oluyor.
Dünya