HİLAL SARI
Türk ve Yunan Savunma Bakanlığı yetkililerinin NATO karargahındaki teknik toplantılarının beşincisi gerçekleşirken, Akdeniz’e kıyısı olan altı ülke, Doğu Akdeniz’de bulunan doğalgaz kaynaklarının çıkarılması ve ihracatını teşvik etmek gayesiyle Mısır merkezli hükümetler ortası bir kurum kurduğunu duyurdu. Merkezi Mısır olacağı belirtilen, İsrail, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Idaresi (GKRY), İtalya ve Ürdün’ün de modülü olduğu Doğu Akdeniz Gaz Forumu’nun (EMGF) kurum tüzüğü internetten yayımlanan merasimle imzalandı.
Filistin de forumun modülü, Fransa katılmak için başvurdu
İsrail Güç Bakanı Yuval Steinitz, Filistin Ulusal Yönetimi’nin de forumun bir kesimi olduğunu belirtti. Reuters’a nazaran Fransa’nın da foruma katılmak istediği, ABD ve Avrupa Birliği’nin ise gözlemci olarak forumda yer almak istediği belirtiliyor. Yayımlanan ortak bildiriye nazaran forum, güç alanında işbirliği yoluyla “bölgesel istikrar ve refahın ilerletilmesine” katkıda bulunacak. Üyeleri geçen yılın başından bu yana Kahire’de birkaç toplantı düzenleyen forumun, katılmak isteyen tüm Doğu Akdeniz ülkelerine açık olduğu ve başka devlet yahut kuruluşların gözlemci olarak katılabileceği belirtildi.
Ürdün ve Mısır’a 30 milyar dolarlık İsrail doğalgazı
Steinitz yaptığı açıklamada çeşidinin birinci örneği olan forumun Arap ve Avrupa ülkeleri için bölgesel işbirliği getireceğini, 30 milyar dolar pahasında İsrail gazının Ürdün ve Mısır’a ihraç edilmesine ait kontratlar yapıldığını ve bunun yalnızca başlangıç olduğunu söyledi. Mısır, bu yıl başında Avrupa ve Asya’ya tekrar ihraç etmek için İsrail doğalgazını ithal etmeye başlamıştı. Türk yetkililerin geçtiğimiz günlerde Münhasır Ekonomik Bölge muahedesi teklif ettiği öne sürülen Mısır, İtalyan güç şirketi Eni ile 2015 yılında 849 milyar metreküp büyüklüğünde olduğu düşünülen Zohr doğalgaz alanını keşfetmişti. Lakin bölgesel siyaset, altyapı ve ulaşım maliyetleri, bölgedeki gazın çıkartılmasına ait süreci karmaşıklaştırmıştı. Sonrasında Mısır, Yunanistan ile Türkiye’nin hak argüman ettiği MEB ile örtüşen bir mutabakat imzamıştı. Türkiye bu muahedeyi tanımıyor.
‘Türkiye büyük ihtimalle haklı’
Öte yandan İspanya Navarra Üniversitesi Ortadoğu ve Kuzey Afrika Projesörü Michael Tanchum, Foreign Policy için kaleme aldığı yazıda Türkiye’nin Yunanistan’ın deniz yetki alanı tezlerini dayandırdığı Sevilla Haritası’na karşı çıkmakta haklı olduğunu yazdı. Tanchum, BBC üzere basın organlarında da yer alan yazısında Türkiye’nin “büyük ihtimalle daha geniş bir MEB’e sahip olması gerektiğini yazdı. Tanchum Türkiye’nin BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne (UNCLOS) taraf olmaması nedeniyle Yunanistan yahut Güney Kıbrıs’a dava açamadığını, bu nedenle de tezine yasal taban kazandıramadığını öne sürdü.
Belarus yaptırımları Güney Kıbrıs’ın vetosuyla önderler tepesine kaldı
Avrupa tarafında ise pazartesi günü gerçekleşen Dış Bağlar Konseyi’nde Belarus’a uygulanacak yaptırımlar, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Türkiye’ye de yaptırım uygulanmasını isteyerek veto etmesi sonucu uygulanamıyor. Mümkün bir yaptırım kararı 1-2 Ekim’e ertelenen AB başkanlar tepesinde sonuçlandırılacak.
TEPENIN AB-TÜRKİYE MÜNASEBETLERINE YENİ SOLUK GETİRMESİNİ UMUYORUM
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AB Kurulu Lideri Charles Michel ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile üçlü görüntü konferans görüşmesi gerçekleştirdi. Üçlü tepede, Doğu Akdeniz’deki gelişmeler değerlendirildi, Türkiye ve Yunanistan’ın istikşafi görüşmelere başlamaya hazır olduğu tabir edildi. Erdoğan görüşmede diyalog kanallarının işletilmesi için yakalanan rölatif ivmenin karşılıklı adımlarla korunması gerektiğini vurguladı. Doruğun Türkiye-AB münasebetlerine yeni bir soluk getirmesini umduğunu belirten Erdoğan, Gümrük Birliği muahedesinin güncellenmesi, vize serbestisi ve göç mutabakatı bahislerinde somut adımlar atılması halinde bağlantıların tekrar olumlu bir istikamete evrileceğinden emin olduğunu belirtti.
‘KIBRIS’TA ÇİFT TARAFLI VE ORTAK FEDERE DEVLET’
Gelişmelere paralel Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou, Euronews’de yer alan habere nazaran, Doğu Akdeniz’de tansiyonun düşürülmesinin öncelikli gayesinin “Türkiye’nin GKRY’ye ilişkin egemenlik haklarını yine ihlal etmesinin önüne geçmek ve Kıbrıs meselesini çözmek” olduğunu söyledi, bu gayretlerin BM Güvenlik Konseyi’nde görüşüldüğü formuyla “çift taraflı ve ortak federe devlet” biçiminde olacağını belirtti. Sakellaropoulou konuşmasında tahlilin ön şartları ortasında “Çağ dışı bir garantörlük, işgale ait haklar ve işgalci bir ordunun kaldırılması olduğu” tabirlerini kullandı. Türkiye’nin bölgedeki kazanımlarını kabul etmeyeceklerini belirten Yunan Cumhurbaşkanı “Sarsılmaz ortak maksadımız ‘işgali’ sonlandırmak ve Kıbrıs’a BM Güvenlik Konseyi’nin bağlayıcı kararları doğrultusunda tahlil bulmaktır” diye konuştu.
Alman Büyükelçi, FAZ’a yazdı: AB, Erdoğan’dan sonrasını da düşünmeli
2015-2020 yılları ortasında Almanya’nın Türkiye Büyükelçiliği misyonunu yürüten Martin Erdmann, FAZ.net için Türkiye’ye ait bir makale kaleme aldı. Erdmann, makalesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktidarının çözülmeye başladığına yönelik işaretlerin görmezden gelinmemesi gerektiğini belirterek Avrupa’nın Erdoğan’dan sonraki süreci de düşünmesi gerektiği ikazını yaptı. Erdmann, “Çünkü Türkiye müttefikimiz olmaya devam ediyor” dedi. Erdmann bu hafta Brüksel’de gerçekleşecek dorukta kimi başkentlerin (Paris, Viyana) AB üyelik müzakerelerinin büsbütün durdurulması gerektiğini ve Ankara’ya izlenen ‘ikiyüzlü’ siyasetlerin sonlandırılmasını talep ettiğini, Atina ve Lefkoşa’nın ise sert yaptırımlar talep ettiğini belirtti. Erdmann’ın yazısı şöyle devam ediyor: “Ancak tüm bu tekliflerin AB’nin kendisine de istenmeyen yan tesirleri olur. Hatta muhtemelen bu iki teklif de işe yaramayıp suya düşecek, bilakis Ankara liderliğine ‘Türkiye’nin düşmanları’yla ilgili bir propaganda öyküsü vermiş olacak. …Peki ne yapmalı? Karşılık, Erdoğan Sisteminin geri kalan ömrünün ötesine bakmak gerekiyor. Karşıtlıklarını ve makul olmayan taleplerini yönetmek, yol üzerindeki mümkün gerilimler! olabildiğince azaltmak gerekiyor.
Dünya